ඇමෙරිකාව ලොව පළමු වරට වරට මරණ දඬුවම සඳහා නයිට්‍රජන් වායුව භාවිත කර තිබෙනවා.
මරණ දඬුවම නියම වූ කෙනත් ඉයුජින් ස්මිත් නැමති පුද්ගලයෙක් නයිට්‍රජන් වායුව යොදාගනිමින් මරණයට ලක් කර ඇති බවයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කළේ.
කාන්තාවක් ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුට මරණ දණ්ඩනය නියමවී තිබුණා. මෙම මතභේදාත්මක ක්‍රමය එක්සත් ජනපදයේ භාවිතා කළ පළමු අවස්ථාව මෙයයි.
58 හැවිරිදි ස්මිත් වෙනුවෙන් අභියාචනා දෙකක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට සහ ෆෙඩරල් අභියාචනාධිකරණයට ඉදිරිපත් වුවද ඉන් තහවුරු වූයේද ඔහු ඝාතනයට වරදකරු බවයි.
මෙම මරණ දණ්ඩනය කෲර හා අසාමාන්‍ය දඬුවමක් බවයි අභියාචනා දෙක මගින් පෙන්වා දී තිබුණේ.
එක්සත් ජනපදයේ සහ මරණ දණ්ඩන තොරතුරු මධ්‍යස්ථානයට අනුව ලෝකයේ ඕනෑම තැනක පිරිසිදු නයිට්‍රජන් වායුව භාවිතයෙන් මරණයට පත් කළ පළමු පුද්ගලයා ස්මිත් වනවා.
ඔක්සිජන් නොමැතිව වායුව ආශ්වාස කිරීම සෛල බිඳ වැටීමට හේතු වන අතර එමගින් මරණයට සිදු වනවා.
2022 දී මාරාන්තික එන්නත් කිරීමකින් ස්මිත්ට මරණ දණ්ඩනය ලබා දීමට උත්සාහ කළ ද එය අසාර්ථක වුණා.
ඔහු 1989 වසරේදී දේශකයෙකුගේ බිරිඳ වන එලිසබෙත් සෙනට් ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් වරදකරු වී තිබෙනවා.
ඇලබාමා සහ තවත් එක්සත් ජනපද ප්‍රාන්ත දෙකක් මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කිරීමේ විකල්ප ක්‍රමයක් ලෙස නයිට්‍රජන් භාවිතය අනුමත කර තිබෙනවා. මාරාන්තික එන්නත් සඳහා භාවිතා කරන ඖෂධ සොයා ගැනීම වඩා දුෂ්කර වීම ඊට හේතුවක්.
මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කිරීම දැක බලා ගැනීම සඳහා මාධ්‍යවේදීන් පස් දෙනෙකු වෑන් රථයකින් ඇට්මෝර්හි බන්ධනාගාරය වෙත රැගෙන ගොස් තිබුණා.
ඔහුගේ මුහුණු ආවරණයට නයිට්‍රජන් වායුව ගලා යාමට පටන් ගත් පසු, රැඳවියා සිනාසෙමින්, ඔහුගේ පවුලේ අය දෙසට හිස වනමින් “මම ඔබට ආදරෙයි” යනුවෙන් අත්සන් කළ බව සඳහන්.
Smith තත්පර කිහිපයකින් සිහිය නැති වී මිනිත්තු කිහිපයකින් මිය යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බව ඇලබාමා බලධාරීන් මීට පෙර ප්‍රකාශ කර තිබුණා.
1988 වසරේ මාර්තු මාසයේදී සෙනට් මහත්මිය ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් වරදකරුවන් වූ දෙදෙනෙකුගෙන් එක් අයෙක් ස්මිත් වනවා.
45 හැවිරිදි කාන්තාවට ගිනි උදුනකින් පහර දී පපුවට සහ බෙල්ලට පිහියෙන් ඇන ඇගේ මරණය සිදු කර ඇත්තේ සොරකමක් වෙනුවෙන් බව අනාවරණ වුණා. ණය බරින් පෙළෙන දේශකයෙකු වූ ඇයගේ සැමියා ද පසුව සියදිවි නසා ගෙන තිබෙනවා.
ස්මිත් සමග මෙම ඝාතනයට එක්වූ අනෙක් පුද්ගලයා වන ජෝන් ෆොරස්ට් පාකර් 2010 වසරේ දී මරණ දඬුවමට ලක්කෙරුනා.
මෙම ඝාතනය සිවු වන විට එහි සිටි බව ස්මිත් පිළිගත් අතර ඔහු ප්‍රහාරයට සහභාගී නොවූ බවයි නඩු විභාගයේදී පවසා ඇත්තේ.
ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් නීතිය යටතේ ස්මිත් නයිට්‍රජන් වායුවෙන් මරණයට පත් කිරීම වධහිංසාවට හෝ වෙනත් කුරිරු, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකිල්ලක් විය හැකි බව පවසමින්, පසුගිය සතියේ, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස්වරයා මරණ දණ්ඩනය ක්‍රියාත්මක කිරීම නතර කරන ලෙස ද ඉල්ලා තිබුණා.
