‘සාකුන්තලය‘ යනු ඉන්දියානු පුරාවෘත්තයක්. කාලිදාස කවියා විසින් ලියන ලද මෙම කාව්‍යය පසුකාලීනව නාට්‍ය ලෙස එළිදක්වා තිබෙනවා.
මෙය යුරෝපයට සම්බන්ධ වන්නේ ප්‍රංශයේ ජාතික කෞතුකාගාරයක් වන ‘කැමෛලි කලවුඩි‘ නම් කෞතුකාගාරයට ලැබුණු එක්තරා ප්‍රතිමාවක් නිසාවෙන්.
එහිදී ඔවුන් මෙම සාකුන්තලයේ කතාව සොයාගෙන ගොස් බැලේ නර්තනය උපයෝගී කරගෙන ප්‍රංශයේදී එළිදක්වනවා 50 දශකයෙ දි.
නමුත් ඔවුන් එහිදී ඉන්දියානු ඇඳුම් පැළඳුම් භාවිතා කරනවා. එම බැලේ නාට්‍ය ඉතා සාර්ථක වන අතර පසුකාලීනව එම ප්‍රතිමාව මුල්කරගෙන එම බැලේ නාට්‍යයේ ඇඳුම් පැළඳුම් ද තැන්පත් කර කෞතුකාගාරය වෙනම ‘සාකුන්තලේ’ උදෙසා පමණක් කොටසක් වෙන්කරනවා.
පසුව 80 දශකයේ නැවතත් මෙය බැලේ නාට්‍යයක් ලෙස එළි දැක්වෙන අතර, නැවත ඉන්දියානු කතක් සහ semi classical භාවිතා කර මේ වසරේ දී වේදිකාගත වීමට නියමිතව තිබෙන බවත් දසත ප්‍රවෘත්ති අංශය වෙත වාර්තා වනවා.
එහි ප්‍රධාන චරිතය වන ‘දුෂ්‍යන්තගේ’ චරිතය සිදු කරන්නේ ප්‍රංශයේ ජීවත් වන ශ්‍රී ලාංකිකයෙක් වන කෞෂාල් රණසිංහ විසින්.
ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කරමින් ජාත්‍යන්තරය තුළ මෙරට සම්භාව්‍ය ගණයේ නාට්‍ය හා නර්තන සම්ප්‍රදායන් එළිදැක්වීමට සුදුසුකම් ලැබූ කෞෂාල් රණසිංහ ව සම්බන්ධ කරගැනීමට දසත ප්‍රවෘත්ති අංශයට හැකියාවක් ලැබුණා.
කෞෂාල් රණසිංහ කියන්නේ උපතින් ම ශ්‍රී ලාංකිකයෙක්. නමුත් මේ වනවිට 30 හැවිරිදි ඔහු ජීවත් වන්නේ ප්‍රංශයේ පැරිස් නුවර. අන්තර්ජාතික ආයතනයක මානව හිමිකම් සම්බන්ධව සහ තරුණ ප්‍රජාව සම්බන්ධව ප්‍රධාන උපදේශන නිලධාරියෙකු ලෙස ඔහු සේවය කරනවා.
විශේෂයෙන්ම ප්‍රංශයේ සිටින සරණාගතභාව අපේක්ෂකයන් වෙනුවෙන් නීතිමය ආධාර සිදු කරන ආයතනයක කටයුතු කරනවා. ඒ අතරතුරම විනෝදාංශයක් ලෙසින් කෞෂාල් මානසික සුවයක් විදියට නර්තනය සිදු කරගෙන යන බවයි අපට දැනගන්නට ලැබුණේ.
සාකුන්තලා ඉන්දියානු නර්තන නාට්‍යයෙහි ප්‍රධාන චරිතය වන දුෂ්‍යන්තගේ චරිතය ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු වන තමන්ට ලැබීම සම්බන්ධයෙන් ද මෙම නර්තනවේදියා අදහස් දැක්වූවා.
‘‘ඇත්තටම මම ලංකාවේ නර්තනය ඉගෙන ගත්තේ මගේ විනෝදාංශය සඳහා පමණයි, එහිදීත් මම කතක් නර්තනය තෝරගන්නවා. මට ලංකාවෙදි මෝක්ෂා සමරසූරිය නමැති ප්‍රවීණ කතක් ගුරුවරියගෙන් ඒ විෂය හොඳින් හදාරන්න ලැබෙනවා. ඊට කලින් මම දේශීය නර්තනය පාසලේ දී සහ රවිබන්දු විද්‍යාපති ගුරුවරයාගේ යටතේ ඉගෙන ගන්නවා.
ඉතින් ප්‍රංශයට ජීවත් වෙන්නට ආවට පස්සෙත් මම නර්තනය ඉගෙන ගන්න අතර, මෙහේ ඉන්න අයට නර්තනය උගන්වන්න පටන්ගත්තා. ඒ අතර තමයි පැරිසියේ ඉන්දියානු නර්තන පාසලක් වන “ත්‍රිවාත්” නර්තන පාසලෙ ඩිරෙක්ටර් මාව දැන ගන්නේ, ඔහු මට කතා කරනවා දුෂ්‍යන්තගේ චරිතය සඳහා ඔඩිෂන් එකට එන්න. පසුව ඔවුන් මාව තෝරා ගත් බව දැනුම් දෙනවා. මගේ ජීවිතයේ නර්තනය සම්බන්ධව ලැබිච්ච ලොකු ජයග්‍රහණයක් ඒක. අද මේකේ ඉන්න අනික් හැම නර්තන ශිල්පියෙක්ම ඉන්දියානු සහ ප්‍රංශ ජාතිකයින්. මේ නිෂ්පාදනය ඉදිරිපත් වෙන්නේ ප්‍රංශයේ තිබෙන විශාලතම ජාතික කෞතුකාගාරයක් යටතේ! මේ සාකුන්තලය නාට්‍යය අධ්‍යක්ෂණය කරන්නෙ ඉන්දියාවේ පාරම්පරික කථක් නර්ථන ශිල්පියෙකු සහ ප්‍රවීණ නර්තන අධ්‍යක්ෂවරයෙකු වන කමල් කාන්ත්, ඒ වගේම මේඝා ඇතුළු ත්‍රිවාත් කණ්ඩායමත් මතක් කළ යුතුයි..”
ඒ වගේ ම සාකුන්තලා නාට්‍යයේ ප්‍රධාන චරිතයකට ප්‍රංශයේ දී පණ පොවන කෞෂාල් රණසිංහ නර්තනවේදියෙකු විතරක් ම නෙවෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ අරගලකාරී (ගෝල්ෆේ අරගල බිමේදී) පවා මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් රට ජාත්‍යන්තරය තුළ නියෝජනය කරපු චරිතයක්.
”ඇත්තටම මට මුලින්ම නර්තනය කියන විෂය ජීවිතයේ ප්‍රධානම දේ බවට පත්කර ගන්න අවශ්‍යතාව තිබ්බා. ඒවගේම නීතිය සහ මානව හිමිකම් අංශයෙන් ඉදිරියට යන්නත් අවශ්‍යතාව තිබ්බා. ඉතින් මේ තීරණ දෙක අතර දෝලනය වෙලා මම තෝරගත්තේ නීතිය සහ මානව හිමිකම් කියන අංශයයි. සමහරවිට මම මේ තීරණය ගන්නකොට ප්‍රංශයේ ජීවත් වුණා නම් ඒක වෙනස් වෙන්න තිබ්බා. ඒකට හේතුව තමයි මෙහේ නර්තන ශිල්පියෙක්ට තියෙන වටිනාකම, ඇගයීම සහ ආර්ථික හැකියාව. නමුත් ලංකාවේ නර්තන ශිල්පියෙක් කියන්නේ ගොඩක් අසීරුතාවලට මුහුණ දෙන කෙනෙක් වගේම මගේ දෙමවුපියනුත් කියපු දේ තමයි “ඔයා නීතිඥවරයෙක් වුණොත් ඔයාට ගැටළුවක් නැතුව නර්තනය සතුටින් හදාරන්න පුළුවන්!” ලංකාවේදී මං ඒකට එකඟ වෙනවා” යනුවෙන්.
පන්නිපිටිය ධර්මපාල විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ලැබූ නර්තනවේදී, නීතිඥ කෞෂාල් රණසිංහ ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කරමින් ද නර්තනයෙන් විශිෂ්ට ජයග්‍රහණ ලබාගත් අයෙක්. මේ ඒ පිළිබඳව අප කළ විමසීමක දී ඔහු දැක්වූ අදහස්;
”මම විශ්ව විද්‍යාලය නියෝජනය කරලා, අන්තර් විශ්වවිද්‍යාල නර්තන තරගාවලියක් වන “Tantalize” ටැන්ටලයිස් තරගාවලියේ ශූරතාව ලබා ගන්නවා. ඊට පස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍ය නාලිකාවක් විසින් සංවිධානය කරන ලද “City of Dance” සිටි 2019 හි අවසන් 7 දෙනා අතරට තේරීපත් වනවා. නැවතත් ප්‍රවීණ නර්තන ශිල්පියෙක් වන ගයාන් ශ්‍රීමාල් සමග ද හෙතෙම කටයුතු කළ චරිතයක්.
මීට අමතරව මෙම විශිෂ්ටයා සිය මබ්විම ප්‍රංශය තුළ නියෝජනය කරමින් දක්ෂ රූපවාහිනි නිවේදකයෙකු ලෙසත් කටයුතු කළ යුගයක් ගැන අදහස් පළ කළා.
”මම මුලින්ම මාධ්‍ය ජීවිතය පටන් ගන්නෙ පාසල් කාලයේදී, ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ විදුල ගුවන් විදුලියේ ළමා නිවේදකයෙක් විදිහටත්, ජාතික රූපවාහිනිය ළමා පුවත් නිවේදකයෙක් විදිහටත් කටයුතු කරනවා. ඉන් පස්සේ උසස් පෙළින් පස්සේ ශ්‍රද්ධා බෞද්ධ රූපවාහිනී නාලිකාවේ නිවේදකයෙක්ව ඉඳලා, 2015 දී ශ්‍රී ලංකා ජාතික රූපවාහිනියේ පුවත් නිවේදකයෙක් විදිහට කටයුතු කරන්න අවස්ථාව ලැබෙනවා. ඒ අතර හඩ කැවීම් ශිල්පියෙක් ලෙස “දෙරණ TV හි අධි රජ ධර්මාශෝක, boys over flowers, සිරි ගෞතම සම්බුද්ධ… ස්වර්ණවාහිනියේ මහා භාරත, අපි රජ ඉබ්බො, තටු අහිමි සමනලී.. ජාතික රූපවාහිනියේ ඉසිවර වෙදදුරු, අභීත දියණිය වගේ නාට්‍ය රැසක හඬ කැවිම් ශිල්පියෙක් විදියටත්, ප්‍රවෘත්ති ඉදිරිපත් කරන්නෙකු ලෙසත් හෙතෙම ශ්‍රී ලංකාවෙන් බැහැරව යාමට පෙර කටයුතු කළ දක්ෂයෙක් ලෙසයි හැඳින්වෙන්නේ.
LGBTQ ප්‍රජා අයිතීන් වෙනුවෙන් හඬ නගන මෙම විශිෂ්ටයා ප්‍රංශයේ ස්ථිර ලෙස පදිංචි ව සිටිමින් ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් නිතර පෙනී ඉන්නෙක් ලෙස ද තමන්ව හඳුන්වා දී තිබෙනවා. මේ ඒ පිළිබඳව ඔහු පළ කළ අදහස්..:
‘‘මං හිතනවා මගේ ජීවිතය සාර්ථකයි කියලා, මම ලංකාවෙදි සමරිසි සහ සංක්‍රාන්තික ප්‍රජාවගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬ නැගුවා. එහි එක්තරා ප්‍රතිඵලයක් විදිහට පරිවර්තන චිකිත්සක සහ තහනම් කිරීමේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී පනත පවා පාර්ලිමේන්තුවේ ඉදිරිපත් වෙනවා. ඒ වගේම ‘හතේ අපේ පොත’ කාරක සභාවට සහ අන්තර්ජාතික මට්ටමෙන් ලංකාව විවිධ සම්මේලනවල නියෝජනය කරා. දෙවනකොට මම යුරෝපයේ ඒ සම්බන්ධව කටයුතු කරගෙන යනවා. ඉතින් මම හිතනවා මගේ වෘත්තීය ජීවිතයත් නර්තන ජීවිතයත් සාර්ථකයි කියලා..”
අපි දකිනවා ඔබත් ඔබේ ආදරේ කරන කෙනාගෙත් ජීවිතයේ දේවල් සමාජ මාධ්‍ය හරහා හුවමාරු වෙනවා. සමහර පේජ් හරහා පවා එය දක්වල තිබ්බා. ඒ ගැන ඔබට තියෙන අදහස මොකක්ද?
”ආදරය කරන එක හැංගිලා කරන්න ඕන දෙයක් නෙවෙයි, ඒක සමරිසිද විෂමරිසිද කියන කාරණාව නෙමේ අපි කල්පනා කරන්න ඕනේ, ජීවිතයට ගැලපෙන මහා ජීවිතය පෝෂණය වන කෙනෙක්ට ද ආදරේ කරන්නේ කියන කාරණාව. මම සතුටු වෙනවා අද වෙනකොට ලංකාවේ සමරිසි ප්‍රජාවගේ ආදර සබඳතා එළි බැහැල ඉන්න එක සහ ඒකට ලැබෙන ප්‍රගතිශීලී ප්‍රතිචාර සම්බන්ධව. ඇත්තටම ලංකාවේ තරුණ ප්‍රජාව මටත් මගේ ආදරය කරන පෙම්වතා සම්බන්ධව දක්වන ආදරණීය ප්‍රතිචාරවලට ස්තුතිවන්ත වනවා. අපිට ඕනේ සමරිසි සම්බන්ධතාවක් කියන්නේ හුදෙක් ලිංගික සම්බන්ධතාවක් නොව ආදරණීය සම්බන්ධතාවක් බව ඔප්පු කරන්නයි, ඒ වගේම ප්‍රංශයේ අපි සමරිසි ආදරවන්තයෙන් විදියට භුක්ති විඳින නිදහස සහ ආරක්‍ෂාව සම්බන්ධව ලංකාවේ ප්‍රගතිශීලී කතා බහක් ඇති කරලා ලංකාවේ ඒ තත්ත්වය උදා කරන්න. ලංකාවේ අනාගතය දිහා සුබවාදීව බලමු!..”යනුවෙන් මෙම තරුණ නර්තනවේදියා සිය සාකුන්තල නාට්‍යයේ තමන්ට ජාත්‍යන්තරය තුළ නියෝජනය කරන්න ලද අවස්ථාව සහ රට තුළ මෙන් ම ජාත්‍යන්තරය තුළ මිනිස්සුන්ගේ චින්තනයන් වෙනස් විය යුතු ආකාරය ගැන මෙලෙස අදහස් පළ කළා.
ශ්‍රී ලංකාවේ සම්භාව්‍ය නාට්‍ය සම්ප්‍රදාය යුරෝපා රටක ප්‍රධාන චරිතයක් ලබමින් නියෝජනය කරන නීතිඥ කෞෂාල් රණසිංහට දසත ප්‍රවෘත්ති අංශය අපි හදවතින්ම සුබ පැතුම් එක් කරනවා!
